σουννίτες

Όρος που προέρχεται από το αραβικό σούννα («παράδοση»), το οποίο χαρακτηρίζει την πλειονότητα των μουσουλμάνων, των «ορθόδοξων», σε αντίθεση με τους σχιίτες. Πράγματι, η διαφορά μεταξύ των δύο ρευμάτων βρίσκεται προπάντων στο γεγονός ότι η διαδοχή του Προφήτη στους σ. βασίζεται σ’ ένα σύστημα «εκλογής» του διαδόχου από τους πρόκριτους της κοινότητας, ενώ στους σχιίτες η διαδοχή γίνεται μέσω νας, δηλαδή μέσω άνωθεν εκλογής (από τον Προφήτη ή, ύστερα από αυτόν, από τους αλάθητους διαδόχους του) ενός που ανήκει στην οικογένεια του Προφήτη. Όσο για την «ορθοδοξία του σουννισμού», αυτή είναι απλώς ζήτημα πλειοψηφίας. Ο σουννισμός - που δεν είναι ενιαίος και χαρακτηρίζεται από πλήθος διάφορων θεολογικών σχολών - διακρίνεται γενικά από το σχιισμό εξαιτίας της μεγαλύτερης επιμονής που (συστηματοποιήθηκε ιδιαίτερα στην ασαριτική θεολογική σχολή) στην ελεύθερη εκλογή του Θεού. Όσον αφορά τη διαδοχή του Προφήτη (όχι φυσικά στην ιδιότητα του ως προφήτη, αλλά στη λειτουργία του ως αρχηγού της μουσουλμανικής κοινότητας), οι σ. υποστηρίζουν την πλήρη νομιμότητα των τριών «εκλεκτών» χαλιφών, προγενέστερων του Αλή, δηλαδή των Αμπού Μπακρ, ΄Ομαρ, και Όθμαν, καθώς και το καθήκον της κοινότητας να υπακούει στους Ομμεϋάδες, τους εχθρούς των Αλιδών. Παρόλα αυτά ένας μετριοπαθής «σχιισμός» εμφανίζεται στους πιο ευσεβείς σ. διδασκάλους: ο Αλή είναι αναμφισβήτητα καλύτερος από το Μουαουίγια και τους Ομμεϋάδες: η νομιμότητα των τελευταίων αυτών γίνεται παραδεκτή περισσότερο για να αποφευχτούν μεγαλύτερα κακά και έχει σχέση με την επικρατούσα σουννατική θεολογική ιδέα, ότι θα ήταν βλασφημία να κρίνει κανείς τη θέληση του θεού, στον οποίο αποδίνεται η υπέρτατη κρίση στα γεγονότα της ιστορίας. Τα σουννιτικά κείμενα αποκλείουν πάντως κάθε κατάρα στα πρόσωπα που σέβονται οι σχιίτες, ενώ χαρακτηριστικό του σχιισμού φαίνεται να είναι, ως τους αρκετά πρόσφατους χρόνους, η κατάρα κατά των τριών χαλιφών που προηγήθηκαν του Αλή και κατά των Ομμεϋαδών. Οι ορθόδοξοι μουσουλμάνοι πήραν την ονομασία αυτή ήδη από τα μέσα του πρώτου αιώνα της Εγείρας. Σουννίτες είναι τα 90% περίπου των μουσουλμάνων.